از متون کتابهای آسمانی و روایات اسلامی چنین بر می آید که آخر الزمان دوره ای پُر از فتنه های سخت و تلخ است و کمتر کسی از شرّ آنها در امان می ماند.
معانی فتنه
واژۀ «فتنه» در آیات قرآنی و روایات اسلامی، در معانی و مصادیق گوناگونی، مانند آزمایش، گرفتاری، گمراهی، اختلاف و جنگ، به کار رفته است.
ریشۀ فتنه ها...........
پرهیز از فتنه ها
پیامبران و جانشینان ایشان، برای گرفتارنشدن مؤمنان در گرداب فتنه ها و در امان ماندن از شرّشان، راهنماییها و سفارشهای ارزشمندی فرموده اند که ما به برخی از آنها اشاره می کنیم.
ارطاة بن منذر می گوید: چنین به من رسیده است که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) در بارۀ فتنۀ چهارم فرمود:
در آن فتنه، مردم به سوی کافرشدن پیش می روند. پس در آن روز،
مؤمن کسی است که در خانه اش بنشیند و کافر کسی است که
شمشیرش را بر کشد و خون برادر و خون همسایه اش را بریزد(1).
ا. الفتن، ص ٩٣، جزء 2، ح 366.
امام علی(علیه السلام) فرمود:
در فتنه مانند بچّۀ شتر باش؛ نه پشتی دارد که سوارش شوند
و نه شیری که بدوشندش(2).
2. ترجمه و شرح نهج البلاغة، ص 1088، حکمتها، ش 1، با تصرّف در ترجمه.
فتنه های مبارک
هرچند فتنه در اصل پدیده ای ناپسند و زیانبار است؛ فتنه های آخر الزمان، با صرف نظر از سختیها و تلخیهایشان، نتایج ارزشمندی را در پی دارند و سبب افشای ماهیّت منافقان، نابودی حکومت زورگویان و در هم ریختن بساط تباهکاران شده و در پایان، با ظهور امام مهدی(علیه السلام) و رفع فتنه ها، کام مؤمنان شیرین می شود.
امام علی(علیه السلام) می فرماید:
در آخر الزمان فتنه را ناپسند مدارید؛
زیرا بی گمان، فتنه منافقان را نابود می کند(3).
3. کنز العمّال، ج 11، ص 189، ح 31170.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
فتنه را آرزو کنید که در آن نابودیِ زورگویان
و پاکیِ زمین از تباهکاران است(4).
4. تنبیه الخواطر، جزء 2، ص 87.
فتنه های خطرناک
در آخرالزمان، هر چه به زمان ظهور امام مهدی(علیه السلام)نزدیکتر می شویم، فتنه ها سخت تر و زیانبارتر می شوند.
رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) می فرماید:
بی گمان، پیشِ رویِ زمان ظهور، فتنه هایی اند که گویا مانند
پاره های شبِ تیره اند. مرد در آن فتنه ها صبح می کند در حالی
که مؤمن است، و شب می کند در حالی کافر است، و شب می کند
در حالی که مؤمن است و صبح می کند در حالی که کافر است...(5).
5. الفتن، ص ٢۵، جزء 1، ح 65 .
نیز از آن بزرگوار روایت شده است:
بی گمان، پس از من امّتم را فتنه هایی فرا می گیرند
که در آنها قلب مرد می میرد، چنان که بدنش خواهد مرد(6).
6. الفتن، ص ٣٧، جزء 1، ح 111 .
فتنه های گوناگون.........
فتنۀ شرقی........
فتنۀ غربی.........
فتنۀ مکّه و مدینه.......
فتنۀ یمن.........
فتنۀ فلسطین........
فتنۀ شام.............
فتنه های خطرناک
فتنه های گوناگون.........
فتنۀ شرقی........
فتنۀ غربی.........
فتنۀ مکّه و مدینه.......
فتنۀ یمن.........
فتنۀ شام.............
فتنۀ دجّال..........
فتنه در عراق
بر اساس روایات اسلامی فتنه ها در عراق گسترده بوده و فتنه انگیزان، از نقاط دور و نزدیک جهان، این سرزمین را به آشوب می کشند.
امام صادق(علیه السلام) به گروهی از مردم کوفه که نزد آن بزرگوار بودند، فرمود:
... فتنه ها از هر سو بر شما سایه می افکنند...(7).
7. الإرشاد، ج 2، ص 369.
